طرح انتقال مرجانهای چابهار که با واکنش برخی منتقدان محیطزیست مواجه شد فروردین ماه امسال بهصورت آزمایشی به اجرا درآمد تا درصورت موفقیت، 5 هکتار از بهترین لکههای مرجانی ایران در خلیج چابهار جابهجا بشود.
امید صدیقی، مدیرکل دفتر اکوبیولوژی دریایی سازمان حفاظت محیطزیست درباره آخرین وضعیت مرجانها به همشهری گفت: طرح آزمایشی انتقال مرجانها از فروردین امسال آغاز شد و براساس آن، 50 کلونی مرجانی از گونههای مختلف به قسمت شرقی اسکله شهید کلانتری منتقل شدند.
وی با اشاره به اینکه انتقال آزمایشی زیر نظردکتر شکری صورت گرفته است، تصریح کرد: وی از متخصصانی است که از دانش و تجربه کافی در این زمینه برخوردار و مورد تایید سازمان است؛ ضمن آنکه سازمان بر تمامی مراحل، نظارت کامل داشته است.
به گفته صدیقی، طی 3 ماهی که از انتقال آزمایشی مرجانها میگذرد 2 بار از مکان جدید مرجانها بازدید شده، نتایج حاصل از این بازدیدها نشان میدهد 95 درصد مرجانهای منتقل شده زنده هستند و توانستهاند طی این مدت خود را با شرایط جدید سازگار کنند.
در عین حال وی خاطر نشان کرد: پیش از اجرای طرح، این اعتقاد وجود داشت که بر اثر ضربه امواج و توفانهای شدید، مرجانها در مکان جدید با مشکل مواجه شوند حتی برخی گمانهزنیها حاکی از آن بود که مرجانها در مکان جدید دوام نیاورده و نابود شوند اما خوشبختانه با وجود توفانهای شدید و امواج سهمگین، مرجانها زنده ماندند.
با وجود این، منتظر تاثیر شرایط جدید بر مرجانها هستیم و تا پایان طرح آزمایشی نمیتوان در اینباره اظهار نظر قطعی کرد.
مدیرکل دفتر اکوبیولوژی دریایی سازمان محیطزیست، درباره زمان خاتمه طرح آزمایشی انتقال مرجانها گفت: هنوز پایان خاصی برای این پروژه در نظر گرفته نشده است.
صدیقی درباره مشکلات پیشروی انتقال آزمایشی یادآور شد: با وجود حفاظت شبانه روزی از مرجانهای منتقل شده و نصب دوربین برای کنترل و پایش دائمی این مرجانها، در مواردی صیادان وارد منطقه میشوند و گاه تورهای ماهیگیری روی مرجانها قرار میگیرد که مشکل آفرین بوده است.
وی درخصوص ضمانت اجرای طرح گفت: برای اجرای آزمایشی مرجانها هیچ ضمانتی از کارفرما دریافت نشده اما درصورت موفقیت این طرح، برای عملیات نهایی، مجری طرح ( سازمان بنادر و کشتیرانی و دیگر نهادهای ذیربط) موظفند ضمانت مورد قبول را به سازمان حفاظت محیطزیست ارائه کنند و تا زمانی که این سازمان این ضمانت نامه را دریافت نکند اجازه هیچگونه عملیاتی را صادر نخواهد کرد؛
ضمن آنکه پس از دریافت این ضمانتنامه هم سازمان با دقت و کمترین اغماضی بر تمامی مراحل انتقال نظارت خواهد کرد. بدیهی است چنانچه خطری حیات مرجانها را تهدید کند طرح در هر مرحلهای که باشد سازمان مانع اجرای آن خواهد شد.
به گفته وی، براساس این ضمانتنامه کارفرما متعهد میشود شرایط سالم و مناسب را برای انتقال فراهم سازد و درصورتی که پس از انتقال، خسارتی به مرجانها یا زیستگاه آنها وارد شود تمامی خسارات ناشی از آن اعم از فیزیکی، مالی، علمی و پایش زیستمحیطی را باید بهطور کامل به سازمان محیطزیست پرداخت کند و علاوه بر این، شرایط لازم را برای احیای زیستگاه مرجان ایجاد کند.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد: با توجه بهوجود گونههای مختلف مرجانی در سایت آزمایشی و سایتی که برای انتقال مرجانها انتخاب شده، انتظار میرود انتقال مرجانها با موفقیت همراه باشد.
این گزارش میافزاید: طرح انتقال مرجانهای چابهار که سال گذشته از سوی مسئولان محیطزیست اعلام شد با واکنش برخی منتقدان مواجه شد. در همین زمینه 3 گزارش مفصل در همشهری منتشر شد که نخستین گزارش به انعکاس نظرات مجری طرح انتقال اختصاص یافت.
در گزارش دوم، نظرات منتقدان این طرح جداگانه از نظر مخاطبان گذشت؛ گزارشی که با واکنش شدید مسئولان دریایی سازمان محیطزیست مواجه شد.
از همین رو، همشهری گزارش دیگری را متعاقب 2گزارش پیشین منتشر کرد که در آن نظرات معاون دریایی سازمان حفاظت محیطزیست و مدیرکل دفتر اکوبیولوژی دریایی این سازمان انعکاس یافت؛ گزارشی که در واقع پاسخی بود به گفتههای منتقدان.
اهمیت مرجانها
با آنکه مرجانها یک درصد بستر دریاها را به خود اختصاص میدهند اما 25 درصد حیات دریاها متکی به حیات مرجانهاست. مرجانها کهنترین اکوسیستمهای زمینی محسوب میشوند.
جوانترین گونه مرجانها 18 هزار سال عمر دارد. بنا به برآوردهای مراکز معتبر جهانی، هر متر مربع مرجانی، از نظر اقتصادی 47 هزار دلار ارزش دارد. با این حال اکوسیستمهای مرجانی در سراسر جهان در حال نابودی است.
خشک کردن دریاها، آلودگی، گسترش شهرکهای ساحلی و توسعه صنایع در نوار ساحلی، صید بیرویه، گرمایش زمین و شکاف لایه ازن از عواملی است که دانشمندان از آنها بهعنوان بزرگترین تهدیدات زیستگاههای مرجانی نام میبرند.